Baardagame Verzorgingsgids

Pogona vitticeps

De baardagame (Pogona vitticeps) is een middelgrote, robuuste hagedis afkomstig uit de droge, rotsachtige gebieden van Australië. Ze kunnen tussen de 40 en 60 cm lang worden, waarbij de staart meer dan de helft van hun lengte uitmaakt. Door hun nieuwsgierige aard, rustige karakter en interactie met hun verzorger zijn baardagamen populaire huisdieren. Met goede verzorging kunnen ze 8–12 jaar oud worden, soms zelfs langer.

Algemene Informatie

De baardagame leeft in droge, halfwoestijn-achtige gebieden van Australië, waar ze overdag actief zijn en veel tijd besteden aan zonnebaden. Ze zijn diurnaal (dagactief) en alleseters: hun dieet bestaat uit insecten, planten en af en toe fruit.

Ze danken hun naam aan de "baard" van schubben onder hun kin, die ze kunnen opzetten en donker kleuren bij stress of om indruk te maken. Baardagamen zijn over het algemeen vriendelijk en wennen vaak snel aan menselijke interactie.

Mannetjes worden doorgaans groter en hebben bredere hoofden dan vrouwtjes. Hun kalme gedrag en nieuwsgierige aard maken ze een uitstekende keuze voor zowel beginnende als ervaren reptielenhouders.

Terrarium & Huisvesting

Minimale afmetingen terrarium (voor 1 volwassen baardagame):
120 x 60 x 60 cm (LxDxH)

Voor een koppel of groep:
Niet aan te raden. Baardagamen zijn solitair; samen huisvesten kan leiden tot stress en gevechten, vooral tussen mannetjes. Alleen tijdelijk samen bij fokprojecten.

Inrichting:

  • Brede klimtakken en stenen stapels voor zonnen

  • Verhoogde ligplekken dicht onder de lamp

  • Schuilplaatsen op zowel warme als koelere plekken

  • Zand- of woestijnsubstraat dat graven mogelijk maakt

Verlichting & UVB

UVB is essentieel voor de calciumopname en algemene gezondheid. Zonder UVB ontwikkelen baardagamen metabole botaandoeningen.

Verlichtingstips:

  • Gebruik een T5 HO UVB-lamp (Arcadia Desert 12% of Reptisun 10.0)

  • Plaats de UVB-lamp over de volledige lengte van het terrarium

  • Zorg dat de baskingplek 20–30 cm onder de UVB-bron ligt

Daglicht: combineer met een felle warmtelamp voor warmte en zichtbaar licht.

Verlichtingstijd:

  • Zomer: 12–13 uur per dag

  • Winter: 10–11 uur per dag (optioneel lichte verkorting om seizoenen na te bootsen)

Temperatuur & Verwarming

Als woestijnbewoners hebben baardagamen een hoge basking temperatuur nodig. Creëer altijd een temperatuurgradiënt in het terrarium.

Zone Temperatuur
Baskingplek 40–45°C
Koelere zone 25–28°C
Nacht 18-22°C
Middengebied 30–35°C

Lampen & Plaatsing:

  • Gebruik een halogeen- of spotlamp van voldoende wattage om de baskingplek heet genoeg te maken

  • Plaats een stevige ligsteen of tak direct onder de lamp

  • Gebruik meerdere lampen indien nodig om temperatuurzones te creëren

Meten & Reguleren:

  • Digitale thermometers met voeler in warme én koele zone

  • Infrarood temperatuurpistool voor oppervlakten zoals stenen

  • Eventueel een dimmer of thermostaat voor stabiele waarden

’s Nachts is bijverwarmen alleen nodig als de temperatuur onder de 18°C zakt.

Luchtvochtigheid

Baardagamen komen uit droge streken en hebben lage luchtvochtigheid nodig.

Periode Ideale luchtvochtigheid
Dag 30%-40%
Nacht 35–45%

  • Meet met een digitale hygrometer

  • Zorg voor goede ventilatie

  • Te hoge luchtvochtigheid kan leiden tot luchtwegproblemen

Tip: Bied een kleine vochtige schuilplaats aan bij vervelling, gevuld met vochtig mos.

Bodembedekking (Substraat)

Een geschikt substraat is belangrijk voor het welzijn en natuurlijk gedrag.

Aanbevolen:

  • Speciaal woestijnzand of een mix van speelzand en klei

  • Bioactieve woestijnopzet mogelijk met droogtetolerante planten

  • Voor jonge dieren vaak beter: keukenpapier of reptielenmat (veiliger i.v.m. inslikrisico)

Inrichting & Verrijking

Een goed ingericht terrarium stimuleert natuurlijk gedrag.

Gebruik o.a.:

  • Stenen en takken voor klimmen en zonnen

  • Brede platformen dicht bij de lampen

  • Schuilplaatsen aan beide zijden van het terrarium

  • Droogtetolerante echte planten (zoals vetplanten of aloë, mits veilig)

Voeding

Baardagamen zijn alleseters. Hun dieet verandert met de leeftijd: jonge dieren eten meer insecten, volwassen dieren meer groente.

Voedingsschema:

Leeftijd Insecten Groente & Kruiden Fruit
0-6 mnd Dagelijks (meerdere keren) Dagelijks (klein deel) Zelden
6+ mnd Om de dag Dagelijks Zelden
12+ mnd 2–3x per week Dagelijks (hoofddieet) Af en toe

Geschikte insecten: krekels, dubia’s, sprinkhanen, zijderupsen, meelwormen (met mate).
Groenten & kruiden: andijvie, wortelloof, witlof, courgette, peterselie, paardenbloemblad.
Fruit (max. 1x p/w): aardbei, blauwe bes, mango, appel.

Supplementen:

  • Calcium zonder D3: 3–4x per week (op insecten strooien)

  • Multivitaminen: 1x per week

  • Calcium met D3: afhankelijk van UVB-sterkte (meestal niet nodig bij goede verlichting)

Omgaan met je Baardagame

In tegenstelling tot veel andere reptielen zijn baardagamen goed hanteerbaar.

Tips:

  • Pak ze rustig op, ondersteun altijd het hele lichaam

  • Laat ze op je hand of arm lopen, dwing niets

  • Laat nieuwe dieren eerst wennen (minimaal 1–2 weken rust)

  • Houd altijd toezicht als je ze buiten het terrarium laat lopen

Het Belang van de Juiste Zorg voor je Baardagame

Baardagamen zijn nieuwsgierige, sociale reptielen die bij goede verzorging een lange tijd een actief en leuk huisdier kunnen zijn. Het is cruciaal om te zorgen voor de juiste temperaturen, UVB, voeding en ruimte. Met een goed ingericht terrarium en een uitgebalanceerd dieet kun je het natuurlijke gedrag van je baardagame stimuleren en hem gezond houden.

Een baardagame is vaak een reptiel waar veel interactie mogelijk is: observeren, voeren en soms zelfs rustig hanteren. Met aandacht en zorg wordt je baardagame een trouwe en fascinerende huisgenoot.